Posted on Leave a comment

Kim jesteśmy i po co nam mózg?

title

Chemia mózgu

Kim jesteśmy i po co nam mózg?

Opublikowano 29 marca 2022 0 wiecej

Główną tajemnicą dotyczącą mózgu jest jak wiązka połączonych ze sobą komórek może uczynić każdego z nas tym, kim jesteśmy – nie tylko naszymi myślami, wspomnieniami i uczuciami, ale naszą tożsamością.

Obecnie nikt nie może odpowiedzieć na to pytanie. Niektórzy filozofowie uważają, że zasadniczo nie można na nie odpowiedzieć. My wierzymy jednak, że możemy zrozumieć, w jaki sposób mózg czyni nas tym, kim jesteśmy. 

Należałoby zacząć więc od wyjaśnienia, że nasz mózg składa się z neuronów, z których każdy jest złożonym małym komputerem. Części układu nerwowego sugerują, co powinieneś zrobić dalej. Inne części przetwarzają odbierane sygnały sensoryczne i informują system o tym, jak się poczułeś w danej sytuacji. Jeszcze inne części, szczególnie te związane z językiem, tworzą ciągły dialog w trakcie jego trwania; to jest właśnie twoja świadomość.

Sekret elastyczności mózgu

 

Sekret? Wcale nie chodzi o tworzenie nowych komórek – w rzeczywistości liczba komórek mózgowych jest taka sama u dzieci i dorosłych. Wszystko tkwi w sposobie połączenia tych komórek. Po urodzeniu neurony dziecka są odmienne i niepowiązane, a w pierwszych dwóch latach życia zaczynają się łączyć niezwykle szybko, gdy przyjmują informacje sensoryczne. Aż dwa miliony nowych połączeń lub synaps powstaje co sekundę w mózgu niemowlęcia. W wieku dwóch lat dziecko ma ponad sto bilionów synaps, dwa razy więcej niż dorosły. W porównaniu z resztą królestwa zwierząt, ludzkie mózgi są niezwykle niekompletne od urodzenia. Przy okazji warto zaznaczyć, że szczegółowy schemat połączeń ludzkiego mózgu nie jest zaprogramowany dla nas z góry, to czyni każdego z nas indywidualnymi jednostkami.

Podstawowym pytaniem jest, jak te neurony komunikują się? 

Odpowiedź na to pytanie stale ewoluowała w ciągu ostatniego stulecia i stała się coraz bardziej złożona, ale głównym sposobem komunikacji neuronów są komunikatory chemiczne(neuroprzekaźniki).

Neurony mają pewne cechy strukturalne (Mają ciało komórkowe (soma), z którego wyłaniają się procesy. Akson, jest często długi, ale może być również krótki, a zatem wywiera skutki lokalne lub odległe. Ponadto aksony mogą się intensywnie rozgałęziać lub mają bardzo ograniczony wpływ. Natomiast dendryty są wyłącznie strukturami lokalnymi. Inną cechą, która jest kluczowa w koncepcji chemicznej komunikacji między neuronami, jest to, że transmisja synaptyczna nie jest zgodna z zasadami „wszystko albo nic”, ale ma stopniowaną siłę i jest elastyczna.

Wszystko, co myślisz, wszystko, co robisz, a właściwie wszystko, czym jesteś, jest wynikiem działań około 100 miliardów neuronów. 

No dobra, to czym są neurony i jak umożliwiają działanie umysłom? 

Neurony to wyspecjalizowane komórki przetwarzające informacje. Niektóre neurony są receptorami, które przekształcają bodźce sensoryczne w komunikaty przetwarzane przez mózg, podczas gdy inne neurony stymulują mięśnie i gruczoły. Większość neuronów jest połączona z innymi neuronami i wykonuje obliczenia, które pozwalają organizmowi – Tobie – zachowywać się w złożony sposób, w oparciu o to, co ciało wyczuwa wewnętrznie i zewnętrznie, teraz, w doświadczonej przeszłości i oczekiwanej przyszłości. Niesamowite jak jesteśmy skonstruowani.

Kawał wiedzy mamy za sobą, to teraz pytanie – jak mogę zwiekszyć elastyczność swojego mózgu? 

Podróżami! W jednym z badań, naukowcy znaleźli wyraźną korelację między czasem spędzonym za granicą a twórczością: marki, których twórcy mieszkali i pracowali w obcych krajach, tworzyły bardziej konsekwentnie kreatywne linie modowe niż te których pracownicy nie podróżowali.

Warto więc pojawiać się w nowych miejscach i doświadczać nowych rzeczy, by podnosić swój życiowy potencjał. Z pewnością to jedna z furtek prowadząca do osiągnięcia stanu długotrwałego potencjału, co wiąże się z lepszą zdolnością komunikacji pomiędzy neuronami (budowanie ścieżek). Rezultatem tego nie jest, tylko efektywniejsze uczenie czy lepsza pamięć, ale także utrzymywanie efektywności mózgu wraz z wiekiem.

Optymalne środowisko rozwojowe

W ciągu naszego długiego dzieciństwa mózg nieustannie poprawia swoje połączenia, kształtując się w szczegółach swojego otoczenia. To inteligentna strategia dopasowania mózgu do środowiska – ale wiąże się także z ryzykiem. Jeśli rozwijającym się mózgom nie zapewni się właściwego, „oczekiwanego” środowiska – takiego, w którym dziecko jest pielęgnowane – mózg będzie miał trudności z normalnym rozwojem. Weźmy na przykład sieroty, które do czasu adopcji przeżyły przerażające warunki w państwowych domach dziecka – taka sytuacja wiązała się z konsekwencjami dla rozwoju ich mózgu. Takie dzieci musiały uporać się z trudnościami w uczeniu się oraz bliznami ich niedostatku z dzieciństwa.

Dlatego tak ważne jest optymalne środowisko rozwojowe. Funkcjonowanie błon neuronowych jako integralnych struktur komórkowych jest zdeterminowane przez skoordynowaną pracę całości procesów chemicznych i fizycznych związanych z przekazywaniem informacji.

Optymalne środowisko rozwojowe istotne jest przez całe życie. Dorosły człowiek, który żyje przykładowo w środowisku stresogennym rozwijać będzie przez to neuroplastyczność negatywną. Neuroplastyczności poświęcimy jednak osobny wpis.

Dołącz do naszej grupy, by być na bieżąco i dyskutować na tematy, które Cię interesują.

Przeczytaj również

Zdrowie

Naturalne sposoby na przeziębienie

Przeciętnie człowiek doświadcza od dwóch do czterech przeziębień rocznie.  Człowiek, nie-niedźwiedź. Ci mają stalową odporność i chorują rzadko albo wcale. Jednak co jeśli przyjdzie ten gorszy czas? Cieknący i swędzący nos, załzawione oczy, gorączka i kichanie przez cały dzień. Tak, to prawdopodobnie przeziębienie. Główna przyczyna wizyt lekarskich i nieobecności w pracy i szkole. Mimo postępu […]

Niedźwiedzie

Jak żyć? Wojciech Zimoląg, wielokrotny medalista MP, ME i MŚ kettlebell

🔥 A dzisiaj przy naszym ognisku..    Wojciech Zimoląg, trener medyczny i trener przygotownania motorycznego, sportowiec i masażysta. Wielokrotny medalista MP, ME i MŚ kettlebell lifting, zwycięzca międzynarodowej ligi Ultimate Girevik Cup, zawodnik i instruktor kickboxingu. Autor artykułów dla Body Challenge. Na co dzień uczę ludzi zdrowego ruchu, pokazuję jak skutecznie pozbyć się bólu, rozwijać […]

Zdrowie

Przez oddech do serca

Dzień dobry, niedźwiedziu! 🐻 Jeżeli to czytasz to na początek – rozgrzewka. 1. Wykonaj głęboki wdech nosem.. 2. Teraz przytrzymaj chwilę powietrze w płucach, policz do trzech….. 3. Zrób spokojny, niegwałtowny wydech…. Powtórz jeszcze raz. Wdech, przytrzymaj, policz i wydech. Jesteś tutaj?  Właśnie wykonaliśmy wspólnie świadomy oddech. Pełna uważność na wpis i bierzemy się do […]

Dzień dobry, niedźwiedziu! 🐻

Jeżeli to czytasz to na początek – rozgrzewka.

1. Wykonaj głęboki wdech nosem..

2. Teraz przytrzymaj chwilę powietrze w płucach, policz do trzech…..

3. Zrób spokojny, niegwałtowny wydech….

Powtórz jeszcze raz. Wdech, przytrzymaj, policz i wydech.

Jesteś tutaj? 

Właśnie wykonaliśmy wspólnie świadomy oddech.

Pełna uważność na wpis i bierzemy się do roboty.  : )

_

Moja przygoda z technikami oddechowymi trwa już w sumie od kilku lat. Nie będę ukrywał, że miała swoje wzloty i upadki. Zawsze brakowało mi systematyczności, takiej pracy dzień w dzień, która pozwoliłaby ocenić namacalnie długoterminowe skutki dla mojego ciała i ducha.

Dziś na tej sinusoidzie znajduje się zdecydowanie na fali wznoszącej, bo mija mi 11 miesiąc codziennego stosowania różnych technik oddechowych w swojej praktyce rozpoczynającej dzień.

Stąd pojawił się pomysł na wpis. Wkręciłem się w temat. Bardzo.

Dziś: oddycham powoli nosem, stosuję Metodę Wima Hofa, Oddech Alkaiczny, Oddech Ognia.

Pozbyłem się problemów z chrapaniem, mam więcej energii, zyskuję większą uważność.

Oddech to życie. Kiedy przestaje być tylko mechaniczną czynnością, a zaczynasz się mu przyglądać – osiągasz stan pełnego bycia Tu i Teraz.

To jedna z najbardziej podstawowych form medytacji.

Nim przejdziemy do kolejnego akapitu. Zróbmy proszę mały eksperyment. Później dowiesz się w jakim celu.

Odpal stoper na minutę i policz ile wdechów wykonasz w tym czasie. Zapisz gdzieś lub zapamiętaj tą liczbę.

Codzienne ćwiczenia oddechowe mogą zmniejszyć ryzyko zawału serca

 

Tak jak widzisz. Stosowanie metod powolnego oddychania może obniżyć ciśnienie krwi, zmniejszając w ten sposób ryzyko związane z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Wcześniej poprosiłem Cię o wykonanie pewnego ćwiczenia. Dziękuję. Jeżeli zmieściłeś lub zmieściłaś się w liczbie do 10 wdechów na minutę to oddychasz powoli, czyli prawidłowo. Jeżeli w stanie spoczynku przekraczasz liczbę 15 to może warto zacząć nad tym poćwiczyć.

Ćwiczenia te określane są niefarmakologiczną metodą obniżania wysokiego ciśnienia krwi, dzięki czemu mogą być przydatną praktyką dla 1.3 miliarda osób dotkniętych tą chorobą na całym świecie. Warto zaznaczyć, że większość tych ludzi nie jest totalnie świadoma problemu. To właśnie dlatego wysokie ciśnienie krwi określa się mianem „cichego zabójcy”. W 2005r. przeprowadzono badanie na podstawie, którego określono, że zaledwie jedna minuta powolnego oddychania (10 wdechów na min) obniża o 8.6 mmHg skurczowe ciśnienie krwi oraz o 4.9 mmHg rozkurczowe ciśnienie krwi u osób z wysokim ciśnieniem krwi.

Z czego to wynika? 🤔

Z powodu zmian biochemicznych, które powodują relaksację, zwiększając przy tym poziom endorfin oraz obniżając adrenalinę i kwasowość krwi.

Powolne oddychanie – zwiększa długość skurczu przepony, minimalizuje częstość oddechów i co najważniejsze: pogłębia objętość wdechu i wydechu, maksymalizując w ten sposób ilość tlenu przedostającego się do krwioobiegu.

Powolne oddychanie dosłownie wpływa na Twój autonomiczny układ nerwowy, który kontroluje zarówno cześć współczulną (reakcja „walcz lub uciekaj”) jak i przywspółczulną, która wyzwala reakcje relaksacyjną. 

Każdy rodzaj zewnętrznego stresora (w tym środowisko technologiczne, w którym żyjemy) – wywołuje reakcję w układzie nerwowym, sygnalizując podwzgórzowi mózgu, aby ten wszedł w stan czujności i gotowości lub się uspokoił.

Dziś ludzie często oddają swoją uwagę, oglądają różne obrazki w przestrzeni cyfrowej, których mózg nie odróżnia od rzeczywistości i wywołują reakcje w układzie nerwowym, które nie przechodzą obojętnie.

Dlatego to gdzie idzie Twoja uwaga jest tak bardzo ważne.

Spędzaj czas pośród natury, ale również zacznij zwracać uwagę na oddech.

„Według badań powolne oddychanie obniża napięcie współczulne i podnosi napięcie przywspółczulne. Może to częściowo wynikać ze zmian ciśnienia w klatce piersiowej, stymulacji baroreceptorów tętniczych i krążeniowo-oddechowych oraz płucnych doprowadzających receptorów rozciągania lub przez ośrodkowe interakcje między ośrodkami oddechowymi i sercowo-naczyniowymi w modulacji pnia mózgu aktywność nerwu błędnego podczas oddychania.” – Frontiers in Physiology, 2023

Zmniejszenie stresu

 

Stres i lęk aktywują rekcję układu współczulnego. Kiedy dotyka Cię stres, uwalnia hormony takie jak noradrenalina i epinefryna, które stymulują produkcję glukozy i zmniejszają insulinę, wpływając na poziom cukru we krwi.

To w jaki oddychasz sposób – szybki, czy wolny, płytki czy głęboki – jest ściśle powiązane z Twoim ciałem jako całością. Wysyłasz w ten sposób komunikaty, które wpływają na Twój nastrój, poziom stresu, a nawet układ odpornościowy. Warto tym samym zwiększać swoją świadomość ciała i umysłu. Samo skupienie uwagi na oddechu może pomóc w odcięciu się od myśli i zmartwień, które nasilają stres.

W 2017 roku grupa naukowców odkryła, że oddychanie wpływa na aktywność mózgu, w tym stan pobudzenia i funkcje mózgu wyższego rzędu – to ważna informacja.

„Chociaż oddychanie jest powszechnie postrzegane jako prosta, autonomiczna funkcja podtrzymująca życie, od dawna wiadomo, że wpływa na zachowanie i myślenie wyższego rzędu ( 1 ). Powolne, kontrolowane oddychanie jest stosowane przez praktykujących pranajamę jogę i inne formy medytacji w celu wywołania uspokojenia psychicznego i stanów kontemplacyjnych, a w praktyce klinicznej jest stosowane w celu stłumienia nadmiernego pobudzenia i stresu, takiego jak niektóre rodzaje ataków paniki (2 , 3 ).”

Na podstawie badania można postawić tezę, że kontrolowane ćwiczenia oddechowe mogą MODYFIKOWAĆ zachowania w kontekście radzenia sobie ze stresem i inicjować odpowiednią równowagę napięcia autonomicznego serca, co jest terminem określającym zdolność serca do reagowania na stresory i regeneracji po nich.

_

Co robić?

 

1. Przede wszystkim zacząć przyglądać się swojemu oddychaniu.

Dobrą praktyką na początek może być ustawienie alarmu na konkretne godziny w ciągu dnia, żeby się zatrzymać i skupić na kontrolowanym, świadomym i powolnym oddychaniu.

2. Zacznij oddychać tylko przez nos

Unikniesz w ten sposób oddychania przez usta, co sprzyja hiperwentylacji i zmniejsza utlenowanie tkanek. Oddychanie przez usta będzie podnosić tętno i ciśnienie krwi, co powoduje zmęczenie i zawroty głowy. 

Dobrą praktyką będzie tutaj metoda oddychania Butejki. Google it.

  1. Weź mały wdech przez nos, a następnie mały wydech
  2. Zatkaj nos przez 5s, aby wstrzymać oddech, a następnie puść nos, by wznowić oddychanie
  3. Oddychaj normalnie przez 10s
  4. Powtórz

Kiedy przestaniesz oddychać przez usta i nauczysz się przywracać objętość oddechową do normy, Twoje tkanki i narządy będą bardziej dotlenione.

3. Zacznij stosować techniki oddechowe 

Może to być np. Box Breathing, czyli tzw. oddychanie pudełkowe / kwadratowe. To technika stosowana w Navy Seals, aby pomóc w radzeniu sobie ze stresem. Polega na oddychaniu przez nos w celu spowolnienia nadmiernego oddychania i podniesienia poziomu CO2 w celu zrównoważenia natlenienia.

  1. Rozpocznij od wydychania powietrza z płuc nosem, licząc powoli do 4.
  2. Wstrzymaj oddech i policz powoli do 4.
  3. Wdychaj powoli, licząc do 4 przez nos, utrzymując proste plecy i oddychając tak, by ramiona nie unosiły się w górę.
  4. Wstrzymaj oddech, powoli licząc do 4 i wróć do kroku 1.

Powtórz kilka razy.

_

Inną fajną formą oddychania będzie oddychanie jogiczne naprzemiennie nozdrzami. 

To bardzo proste.

  1. Zamknij prawym kciukiem nozdrze.
  2. Weź wdech przez lewe nozdrze.
  3. Zamknij lewe nozdrze i zrób wydech prawym.
  4. Kolejny wdech należy wykonać prawą dziurką. 

Potem wracasz do kroku nr 1 i powtarzasz wedle uznania.

_

Moje polecajki jeżeli chodzi o oddychanie z instruktażem:

 

Przygotuj się do sezonu z Witaminami Morsa : )

_

Dzięki!

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9905130/ – obniżenie ciśnienia krwi

https://www.science.org/doi/10.1126/science.aai7984 – oddychanie, a pobudzenie

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25906603/ – zdolność serca do reagowania na stresory (oddech)

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29395894/ – oddychanie jogiczne

1 thought on “Przez oddech do serca

  1. […] –  przed zaśnięciem wchodzę w wyuczony stan głębokiego relaksu, często połączony z ćwiczeniami oddechowymi i prostymi praktykami uważności/medytację. Kolejne narzędzie – natura i zmiana otoczenia. […]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *