Posted on Leave a comment

#moodswings, czyli jak hormony wpływają na nasze postrzeganie rzeczywistości

Hormony to złożone substancje chemiczne, które są w pewnym stopniu zaangażowane w prawie każdą funkcję i proces w naszym ciele. Na nasz ogólny stan zdrowia wpływa na wiele sposobów nasze zdrowie hormonalne, a regulacja nastroju jest tego klasycznym przykładem. Czasami jest to przewlekły problem lub brak równowagi (na przykład niski poziom estrogenu, progesteronu lub wysoki poziom kortyzolu), który prowadzi do zaburzeń nastroju. Innym razem problem jest związany ze zbyt dużą (lub zbyt ekstremalną) fluktuacją. Jeśli twoje hormony zachowują się jak rollercoaster, twoje nastroje prawdopodobnie też będą #moodswings.

Uważa się, że problemy hormonalne są związane z brakiem równowagi w neuroprzekaźnikach, które są bezpośrednio odpowiedzialne za stan nastroju, w szczególności serotoniny, noradrenaliny, dopaminy, GABA i acetylocholiny. Estradiol to hormon, o którym wiadomo, że wpływa na nastrój. Zwiększa serotoninę i beta-endorfiny, które są związane z pozytywnym stanem nastroju. Estradiol działa w celu zwiększenia pobudliwości neuronalnej, wywołując w ten sposób efekt podobny do stymulacji mózgu.

Serotonina to neuroprzekaźnik (substancja chemiczna mózgu)  odgrywający  ważną rolę w procesach umysłowych, nastroju , funkcjach poznawczych, a zakłócenia doprowadzają do  wielu zaburzeniach psychicznych. Transporter serotoniny i liczne podtypy receptorów serotoniny są celami dla szerokiej gamy środków terapeutycznych. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń jelit, migreny, dużej depresji, schizofrenii, lęku i zaburzeń odżywiania wpływają na neurotransmisję serotoniny. Silnie wahające się poziomy serotoniny nieuchronnie objawią się jako wahania nastroju, a estrogen faktycznie wpływa na ilość produkowanej przez nas serotoniny.

 

 

Niski poziom estrogenu często prowadzi do niskiego lub niespójnego poziomu serotoniny, co może być główną przyczyną wahań nastroju. Niski poziom estrogenu może również prowadzić do objawów, takich jak mgła mózgowa, problemy ze snem, uderzenia gorąca, bóle głowy, czy problemy z pamięcią.

Estrogen pomaga również chronić mózg i nerwy przed uszkodzeniem, kontrolować poziom innych ważnych neuroprzekaźników związanych z nastrojem, w tym dopaminy i noradrenaliny, oraz zwiększać poziom endorfin dobrego samopoczucia. Z tych wszystkich powodów i nie tylko, ważne jest, aby zwracać uwagę na poziom estrogenu. Zmiany poziomu innych hormonów, w tym progesteronu i testosteronu, mogą również wpływać na nastrój. W rzeczywistości kluczowym problemem jest często brak równowagi między estrogenem a progesteronem.

Wraz z wiekiem mężczyzn i kobiet naturalnie doświadczamy spadku hormonów, takich jak estrogen, progesteron i testosteron. Chociaż ta zmiana jest znacznie bardziej dramatyczna dla kobiet niż dla mężczyzn, nauka dowiodła, że obie płcie doświadczają pewnego rodzaju zmiany hormonalnej związanej z wiekiem. Ta zmiana może siać spustoszenie w organizmie na wiele sposobów, czego dowodem jest często nastrój.

Gdy kobiety wchodzą w okres perimenopauzy i menopauzy (trwające dekadę przemiany psychiczne, fizyczne i emocjonalne), ich nastrój może się zmienić. Mogą mieć tendencję do bycia bardziej rozdrażnionymi, niespokojnymi, przygnębionymi i cierpieć z powodu niskiej samooceny, niskiego libido i wahań nastroju. Podobnie, gdy mężczyźni wchodzą w andropauzę (stopniowe zmiany hormonalne związane z wiekiem), ich nastrój również może się zmienić. Mogą odczuwać smutek, depresję, brak motywacji, a także zmagać się z niskim libido i niską pewnością siebie.

A co z uczuciem „w nastroju”? Jak wspomniano powyżej, spadek hormonów płciowych, takich jak estrogen, progesteron i testosteron, może obniżyć libido z kilku powodów. Po pierwsze, emocjonalne objawy braku równowagi hormonalnej, takie jak drażliwość i niska samoocena, mogą przeszkadzać w zdrowym życiu seksualnym. Po drugie, spadające hormony, takie jak progesteron i estrogen, mogą prowadzić do suchości pochwy i bolesnych stosunków, podczas gdy obniżony poziom testosteronu może prowadzić do zaburzeń erekcji. Łącznie te stany hormonalne mogą zmniejszyć szanse, że partnerzy czują się „w nastroju”.

Podczas gdy wiele osób może zmagać się z uczuciem samotności, depresji, niskiego libido i lęku, ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że te objawy są bardzo częste i nie są bezpodstawne – często są wynikiem braku równowagi hormonalnej. Tak jak nasze zachowania mogą wpływać na nierównowagę hormonalną, mogą również pomóc w jej skorygowaniu.

Badania dotyczące funkcji poznawczych u mężczyzn sugerują, że podobnie jak u kobiet, hormony gonadowe wpływają na nastrój i zachowanie. W szczególności niski poziom testosteronu i estradiolu może prowadzić do stanu związanego z wiekiem zwanego andropauzą. Andropauza jest spowodowana znacznym spadkiem poziomu testosteronu i estradiolu  poniżej normalnego zakresu dla młodych mężczyzn. Może to skutkować problemami z erekcją, zmniejszonym libido, zmniejszoną siłą mięśni i zmniejszoną masą kostną. Sprawę komplikuje fakt, że u mężczyzn testosteron jest przekształcany w estradiol (najsilniejszą formę estrogenu). Zmienione proporcje testosteronu/estradiolu mogą powodować problemy z pamięcią, depresję, drażliwość, sen, zmęczenie, a czasami uderzenia gorąca.

Wpływ zmian hormonalnych na nastrój i zachowanie jest bardzo zróżnicowany. Niektóre osoby są bardzo wrażliwe na niewielkie zmiany hormonów gonad; inni nie.

 

 

Przykłady niektórych neuroprzekaźników i ich wpływ na samopoczucie

Serotonina – znajduje się w neuronach i kilku innych typach komórek w ciele. W rzeczywistości mózg stanowi jedynie około 1% wszystkich zapasów serotoniny w całym ciele. Serotonina odgrywa również ważną rolę w procesach umysłowych, nastroju, funkcjach poznawczych, a zakłócenia doprowadzają do  wielu zaburzeń psychicznych. Transporter serotoniny i liczne podtypy receptorów serotoniny są celami dla szerokiej gamy środków terapeutycznych. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń jelit, migreny, dużej depresji, schizofrenii, lęku i zaburzeń odżywiania wpływają na neurotransmisję serotoniny.

Dopamina – ze względu na swoją rolę w systemie nagradzania odgrywa również rolę w motywacji. Kiedy pracujesz nad osiągnięciem celu i wreszcie go realizujesz, pozytywne emocje, które odczuwasz, są najczęściej spowodowane zwiększonym poziomem dopaminy. Ten przypływ hormonów jest uczuciem nagrody, a to motywuje Cię, gdy chcesz ponownie uzyskać to uczucie. Uważa się, że niski poziom dopaminy w mózgu powoduje określone objawy depresji, takie jak niska motywacja, poczucie bezradności i braku zainteresowania. Trauma, ból lub stres mogą wywołać dysfunkcję układu dopaminowego, prowadząc do depresji i lęków.

Oxytocyna – pełni on także funkcję jako neuromodulator, czyli substancja regulująca działanie naszego układu nerwowego.Hormon ten jest coraz częściej uznawany za ważnego regulatora ludzkich zachowań społecznych, w tym podejmowania decyzji społecznych, oceniania i reagowania na bodźce społeczne, pośredniczenia w interakcjach społecznych i tworzenia wspomnień społecznych. Ponadto oksytocyna jest ściśle zaangażowana w szereg funkcji neuropsychiatrycznych i może być wspólnym czynnikiem ważnym w wielu zaburzeniach psychiatrycznych, takich jak autyzm, schizofrenia, zaburzenia nastroju i lęku. Działanie oksytocyny jest regulowane przez inne hormony np. estrogeny, co sprawia, że wszelkie nieprawidłowości w układzie hormonalnym mogą skutkować zaburzeniem równowagi w funkcjonowaniu układu nerwowego człowieka.

Koniecznie sprawdź nas na Instagramie, do usłyszenia!:)